کمیته منطقه ای آبیاری و زهکشی حوضه زاینده رود

 دکتر مهدی قیصری از دانشگاه صنعتی اصفهان، این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

موضوع سخنرانی:مسائل توسعه روشهای آبیاری تحت فشار با تاکید بر جایگاه آبیاری دقیق

ارایه شده در

نشست تخصصی نقد و بررسی سیاست های توسعه روش های آبیاری و تحویل آب در ایران سال 1393

برای تحقق توسعه ضرورت دارد در چند بخش سرمایه گذاری انجام شود، که توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار نیز از این قاعده مستثناء نیستند.  سرمایه گذاری های مذکور را می توان به شرح زیر تقسیم بندی نمود: الف): سرمایه گذاری مادی و اقتصادی، نوعی از سرمایه گذاری که تا کنون در بخش آبیاری تحت فشار انجام شده است، ب): سرمایه گذاری ذهنی و رفتاری،  ج): سرمایه گذاری اجتماعی، و د): سرمایه گذاری نهادی. 

اجازه بدید ببینیم تا امروز در زمینه توسعه آبیاری تحت فشار چه کارهایی انجام شده است؟  در بحث توسعه مادی و اقتصادی خوب عمل کرده ایم، که می توان به تسهیلات بانکی، اعتبارات بانکی بلاعوض، شبکه های انتقال آب و توزیع و تجهیز و نو سازی اشاره نمود. میتوان ادعا کرد از همه سیستمهای آبیاری حمایت شده، حتی از بخش ماشین آلات و تولید لوازم آبیاری ولی نباید فراموش کرد که تمام اینها در راستای توسعه مادی و اقتصادی است. یعنی هر فردی که پول داشته باشد می تواند این کار را انجام دهد، ما هم چون درآمد های نفت را  داشتیم اینکار را انجام دادیم. اما بعد دیگر توسعه که بسیار مهم است بعد ذهنی و رفتاری است که به آن پرداخته نشده است یا کمتر پرداخته شده است. بعد ذهنی رفتاری در توسعه روش های آبیاری تحت فشار چیست؟ فکر می کنم بعد ذهنی رفتاری،  هر چیزی به غیر از سخت افزار ها می باشد شامل مطالعات و طراحی، روش بهره برداری و مدیریت آبیاری، که در این بعد سرمایه گذاری لازم انجام نشده است.  ما همچنان از سیستم های آبیاری تحت فشار با روش های مدیریتی و نگاه بهره برداری که در آبیاری سنتی استفاده می شد، استفاده می کنیم.  یعنی همان مدیریتی را انجام می دهیم که برای سیستم های سنتی  انجام می دادیم. در ادامه با ذکر چند مثال مسئله روشن تر خواهد شد. 

- انتخاب مشاور برای طراحی یک شبکه آبیاری تحت فشار: مشاورین  بیشتر به مسائل هیدرولیکی شبکه توجه دارند، مسایلی شامل طراحی لوله و انتخاب پمپ و انتخاب اقتصادی قطر لوله و آرایش شبکه آبیاری. آنها به مسائل مربوط به آب - خاک – گیاه- اتمسفر و مدیریت و  برنامه ریزی آبیاری توجه لازم را ندارد. لطفا دقت بفرمایید که در گزارش های ارایه شده مشاور، چنین مباحثی وجود دارد و گاها بسیار قشنگ و زیبا نوشته شده است. اما نه علمی هستند و نه دقیق، نه مربوط به آن منطقه، نه مربوط به آن شرایط آب و خاک، نه مربوط به آن شرایط فرهنگی و ...بنابراین چنین طرحی نتیجه مطلوب را نخواهد داشت، زیرا به مهمترین بخش یک سیستم آبیاری که ارتباط آب- خاک –گیاه - اتمسفر است توجه لازم نشده است. برای تایید این مسئله کنترل نمایید در ایران کدام مرکز علمی در زمینه های تخصصی آموزش لازم و مدرک طراحی، اجرا و یا نظارت سیستم های مختلف آبیاری را ارایه می کند، در آمریکا انجمن آبیاری (https://www.irrigation.org) عهده دار این مسئولیت است در ایران چی؟ 

 - انتخاب مشاور برای نظارت اجرا: هدف این مشاور کنترل کردن اسناد مالی و کمیت مواد مصرفی است، ناظر انتخاب شده از نظر علم به مسائل آب و خاک و گیاه، شناخت تکنولوژی های روز دنیا و مسایل فرهنگی و بهره برداری از سیستم های آبیاری گاها ضعیف تر از پیمانکار است (دقت بفرمایید معیار قضاوت ما فردی است که در مزرعه به عنوان نماینده مشاور حضور دارد و خروجی طرح های نظارت شده).  مشاور نظارت، مسائل آب خاک و گیاه و کیفیت لوازم مصرفی را نظارت نمی کند، یا معیار و استانداری برای نظارت ندارد یا از او خواسته نشده است. دلیل این ادعا کاربرد برخی لوازم غیر استاندارد در حساس ترین قسمت های سیستم آبیاری مانند قطره چکان ها، آبپاش ها، شیرخودکارها و سیستم فیلتراسیون است. از نظارت بر وسایل تولیدی داخل غافل شده ایم مرجع مستقل علمی و توانمندی برای کنترل کیفیت محصولات تولیدی وجود ندارد و برای ایجاد آن کاری انجام نشده است (در این بخش فعالیت هایی انجام می شود اما در بخش لوازم تخصصی سیستم های آبیاری تخصص لازم وجود ندارد، و بخش دولتی نیز فرصت لازم برای این بررسی را ندارد).

- برای اجرای پروژه آبیاری هزینه های عملیات اجرایی غیر واقعی اند. به دلیل کم بودن و پایین بودن دستمزد  اجرا (عدم رعایت فهرست بهاء) در این بخش مهندسان پیمانکار کم کم کنار رفته و بیشتر یک شبکه لوله کشی به جای اجرای سیستم آبیاری تحت فشار اجرا می شود.  آنچه در محافل در مورد آبیاری تحت فشار نقد می شود در واقع یک سیستم انتقال آب و لوله کشی است که توسط مشاور طراحی و نظارت و توسط پیمانکار اجرا شده است. طرح های آبیاری که به مسائل آب-خاک-گیاه-اتمسفر و طراحی دقیق هیدرولیکی پرداخته اند کمتر قابل نقد هستند.  

- مشاورانی که برای مطالعه و نظارت سیستم های آبیاری دعوت می شوند خیلی قوی هستند و رزومه قوی دارند، اما مشاور آبیاری نیستند و متاسفانه گاها برای طرح های آبیاری بصورت موقت کارشناس پاره وقت استخدام می کنند و کارشناس خبره آبیاری ندارند، اگرچه مشاورانی هستند که هیدرولیک را خوب می دانند. مشاورانی را می توان دید که زنگ تفریح پرسنل آنها طراحی پروژه های آبیاری است و عموما هیچکدام از پروژه های آبیاری در شرکت مطالعه و طراحی نمی شود. متخصص هایی که مجوز طراحی می گیرند مفاهیم آبیاری را بسیار کم می دانند و بیشتر هیدرولیک جریان را می شناسند و ارتباط آب و گیاه را خوب نمی¬شناسند دقیقا مشکل ما در سیستم های آبیاری نیز در همین قسمت است.  با دو تا لوله که بهم وصل کنیم خط انتقال درست می شود و هیدرولیک آن هم توسط برنامه نرم افزاری قابل حل است، اما مفاهیم آب-خاک-گیاه –اتمسفر با مدل ها قابل طراحی نیست و طراح باید این مفاهیم را درک کند و فقط طراح خبره می تواند تمام این مسایل را در طراحی مد نظر قرار دهد. ایا یک سیستم آبیاری فقط طراحی هیدرولیکی لوله هاست؟

پیشنهاد و راهکارها: 

    پیشنهاد این است که همچنان که ما یک بودجه ای را برای بعد مادی و اقتصادی آبیاری تحت فشار اختصاص دادیم،  باید برای بعد ذهنی و رفتاری سیستم های آبیاری یک فضایی را باز کنیم و تمهیداتی را برای آن بیندیشیم و همزمان برنامه ریزی  سرمایه گذاری اجتماعی و نهادی را شروع کنیم. توجه اساسی به مطالعه و طراحی سیستم ها و آموزش های تخصصی برای مهندسان طراح، توجه به کیفیت محصولات، توجه به اهمیت اجرای سیستم ها، توجه به بهره برداری و مدیریت آبیاری متناسب با نوع سیستم و شرایط منطقه.

آبیاری دقیق (Precision Irrigation)  یکی از سرمایه گذاریهای اجتماعی و ذهنی که بر سیستم آبیاری تاثیر دارد مفهوم آبیاری دقیق است.

آبیاری دقیق کاربرد متغیر مقادیر آب، بر اساس نیاز آبی گیاه طی دوره رشد، به عنوان یک استراتژی بالقوه برای افزایش بهره وری و کاهش اثرات زیست محیطی ناشی از آبیاری در کشاورزی آبی بحساب می آید. تعاریف متعددی برای آبیاری دقیق ارایه شده است. اما در کل یعنی:

محل انجام آبیاری کجاست؟ زمان آبیاری چه موقع است؟ و مقدار آبیاری مورد نیاز چقدر است؟ پس از اجرای سامانه های آبیاری همچنان ما این اطلاعات را در اختیار نداریم. تنها اتفاقی که در بعد توسعه مالی اقتصادی افتاده است حرکت اب از داخل لوله و تحت فشار بجای حرکت از روی سطح خاک است. وقتی از نیاز آبیاری اطلاع نداشته باشیم و ندانیم چه مقدار گیاه آب نیاز دارد چگونه از این سامانه ها برای آبیاری کارآمد استفاده کنیم. 

 چرا ما نیاز به آبیاری دقیق داریم؟ آبیاری دقیق از نظر اقتصادی هزینه های تولید را کاهش و عملکرد تولید را در واحد سطح افزایش می دهند، و از نظر زیست محیطی آلودگی منابع آب ناشی از آبیاری کاهش می یابد و در شرایط کمبود آب وخشکسالی می تواند به عنوان یک راه حل مناسب برای کاستن از زیانهای بحران آب و حفظ امنیت غذایی مردم مورد استفاده قرار گیرد. از نظر حقوقی با توجه به مقررات و محدودیت های پمپاژ و تخصیص آب، کاربرد سیستم های آبیاری سنتی نمی تواند پاسخگوی نیازهای بخش کشاورزی باشد. از نظر فنی نیز کاملا برای همه روشن است که بدلیل تنوع گسترده منابع خاک ،آب و هوا و محصولات کشاورزی نیازمند استفاده از سیستم های آبیاری دقیق با قابلیت انعطاف پذیری بالا در شرایط مختلف هستیم. از نظر اجتماعی تغییر نگرش و تمایل استفاده بیشتر از منابع آب برای مصارف شهری، صنعت ومحیط زیست بوده و کشاورزی نمی تواند مثل قبل مصرف کننده آب باشد و در ضمن شرایط ایجاب می کند تا بخش کشاورزی همگام و یا پیشگام با این تغییر نگرش، حرکت نماید.

گام نخستین که بسیار زود یافت است، استفاده از داده های هواشناسی بهنگام در مدیریت آبیاری مزارع است ، در نتایج محققان گزارش شده است که زمانی که از داده بهنگام به جای داده بلند مدت استفاده شد  کارآیی مصرف آب ذرت 27درصد افزایش پیدا کرد (Alizadeh et al., 2010).

     درتحقیقی دیگر نشان داده شد که خطای تخمین تبخیر-تعرق گیاه مرجع در سیستم های آبیاری قطره ای بین 17 تا 35 درصد و در سیستم آبیاری بارانی بین 3 تا 25 درصد خواهد بود اگر بجای داده های بهنگام از داده های بلند مدت در شرایط آب و هوایی اصفهان استفاده شود. که نشان دهنده خطای متوسط تا بسیار زیاد در سامانه قطره ای، و خطای کم تا زیاد در سامانه بارانی در تخمین تبخیر-تعرق با استفاده از داده های بلند مدت هواشناسی است (Amiri et al., 2012). پیشنهاد بنده این است که باید ایستگاه های اتوماتیک بر خط (on line) در مناطق کشاورزی توسعه یابند، (نه در سایت های غیر کشاورزی و در فرودگاه ها). سایت اینترنتی مستقل از سازمان هواشناسی برای ارائه خدمات به کشاورزان راه اندازی شود، تا از این طریق داده¬های به¬هنگام برای مدیریت و برنامه ریزی آبیاری و اصلاح و تغییر الگوی کشت گیاهان با هدف کاهش آب مصرفی و افزایش کارایی مصرف آب استفاده شود. کشورهایی که در مدیریت آبیاری موفق هستند، مثل آمریکا، در سطح وسیعی از این ایستگاه های هواشناسی استفاده می کنند، البته لازم به ذکر است که روش های دیگر نیز برای مدیریت آبیاری استفاده می شود (شکل 1).

                  شکل1- نقشه جانمایی ایستگاه های هوا شناسی درامریکا

برای اینکه اهمیت وجود ایستگاه های هواشناسی و اهمیت مدیریت آبیاری دقیق روشن تر شود نتایج برخی از مطالعات انجام شده در ایران را بیان میکنم. در تحقیقی تحت عنوان "اثرات سطوح مختلف کودنیترات وآب آبیاری بر آبشویی نیترات و عملکرد ذرت تحت مدیریت کود-آبیاری" در تمام دوره رشد رطوبت خاک تا عمق 2 متری با استفاده از نوترون متر اندازه گیری شد، دو سال تحقیق در سطح وسیع 2 هکتار بصورت طرح آماری با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت (قیصری،1385).  گیاه مورد بررسی ذرت علوفه ای و سیستم آبیاری بارانی با یکنواختی پخش بالا استفاده شد. در دو سال تحقیق دو تاریخ کشت مختلف استفاده شد. در سال اول مقدار آب کاربردی 780 میلی متر و در سال دوم 1010 میلی متر بود، خلاصه نتایج در جدول 1 ارائه شده:

                               جدول1- نتایج کارآیی مصرف آب وراندمان آب آبیاری دردوسال متوالی برای کشت ذرت

تحت تاثیر تاریخ کاشت کارآیی مصرف آب(WUE) بین 01/2 تا 99/2 تغییر کرد، یعنی اینکه انتخاب تاریخ کاشت تا حدود 39 درصد می تواند کارایی مصرف آب را تغییر دهد.  همانطور که مشاهده می شود بهره وری مصرف آب آبیاری نیز در دو سال تحقیق6/36 درصد تفاوت داشت. تفاوت های مذکور در WUE و IWUE بین دو سال تحقیق تحت تاثیر مدیریت تاریخ کاشت بوده است و ارتباطی به ماهیت سیستم آبیاری ندارد، بنابراین در اینجا می بینیم که برای یک سیستم با یک مدیریت واحد تاریخ کاشت به عنوان یک اصل مدیریتی می تواند نقش مهمی در افزایش یا کاهش بهره وری مصرف آب داشته باشد. 

اگر کارآیی مصرف آب را با بهره وری مصرف آب آبیاری مقایسه کنید خواهید دید،  34 درصد اختلاف وجود دارد، این مقدار آبی است که متخصصان آب باید برای مدیریتش تصمیم بگیریم،  یعنی حدود 35 درصد به گیاه آب اضافه داده شده است، در حالی که امکان کنترل و مدیریت آن وجود داشت، بدون آنکه گیاه آسیب ببیند.

پیشنهاد و جمع بندی این است که؛ وقتی در مورد عملکرد محصول و کارآیی مصرف آب صحبت می کنیم باید بدانیم که نقش آبیاری و آب در کنار سایر نهاده های مدیریتی مانند نوع بذر ، مدیریت مواد مغذی و  کاشت و پارامترهای دیگر باید بررسی شود. در مدیریت آبیاری که همه فاکتورها یکسان اجرا شده 35 درصد اختلاف بین IWUE  وWUE در سیستم آبیاری بارانی برای گیاه ذرت وجود دارد، رسالت ما به حداقل رساندن اختلاف بین آین دو شاخص است، با کاهش مصرف آب از طریق مدیریت آبیاری دقیق و استفاده از سامانه¬هایی با تلفات تبخیر و بادبردگی کمتر می توان به این هدف دست یافت.

     در تحقیق دیگر، بررسی آبیاری قطره¬ای تیپ و بارانی از لحاظ عملکرد و کارایی مصرف آب برای دورقم سیب زمینی بورن وساتینا  تحت شرایط مختلف مصرف کودآلی انجام شد(مولایی، 1392). یکی از ویژگی های این مطالعه انجام آن در سطح وسیع اجرا شد. طبق نمودار شکل 2 مقدار آب کاربردی از طریق سیستم آبیاری بارانی 745 میلیمتر و از طریق سیستم آبیاری قطره ای 638 میلیمتر بود. 

  شکل 2- مقادیر آب کاربردی دردوروش آبیاری بارانی وقطره ای

ملاحظه می شود که 119 میلیمتر تفاوت در مقدار آب آبیاری وجود دارد. نتایج نشان داد که نوع سیستم آبیاری در زمان سبز شدن، گل دادن و رسیدن محصول تاثیر گذار است (شکل 3)، سیستم آبیاری قطرا ی-نواری سبب شده  طول دوره رشد کاهش پیدا کند و بر نیاز آبی گیاه تاثیر بگذارد، بنابراین سیستم های آبیاری علاوه بر کاهش آب مصرفی روی زمان های رشد فیزیولوژیکی گیاه تاثیر دارند. 

           شکل 3- دوره رشد فیزولوژیک واریته های مختلف تحت تأثیر نوع سیستم آبیاری-

نتایج  نشان می دهد که محصول در سیستم قطره ای -نواری 25 تن و در سیستم بارانی 16 تن (جدول2) بود، کم بودن عملکرد به دلیل کشت سیب زمینی با هدف تولید بذر بوده است. در سیستم های آبیاری قطره ای –نواری علاوه بر اینکه سطح خیس شده خاک کاهش می یابد و کنترل دقیقی بر روی مقدار آب مصرفی وجود دارد، باید توجه داشت که در این سیستم هیچگاه خاک اشباع نمی شود. بنابراین سبب می شود که گیاه در تمام دوره رشد مواد مغذی خاک را جذب نماید و از انرژی محیط استفاده نماید.  

جدول2 - مقایسه میانگین عملکرد

        در این تحقیق بین دو سیستم کارآیی مصرف آب 56 درصد اختلاف داشت.  بنابراین جمع بندی کلی این است که سیستم آبیاری قطره ای-نواری با مصرف 16 درصد آب کمتر نسبت به سیستم آبیاری بارانی، برای ارقام سیب زمینی بورن و ساتینا به ترتیب 34 درصد و30 درصد افزایش عملکرد در واحد سطح داشته است(جدول3)، بنابراین از سیستم آبیاری قطره¬ای به عنوان یک گزینه¬ در دسترس عملی برای بهبود کارآیی مصرف آب و افزایش تولید می توان بهره برد. اما لازم است تهدیدات این سیستم بر روی کیفیت خاک مورد بررسی قرار گیرد. 

           جدول3 - مقایسه میانگین کارآیی مصرف آب

     ولی نکته ای که نباید از نظر دور داشت این است که نمی توان یک نسخه واحد برای آبیاری ارایه داد، انتخاب سیستم آبیاری برای هر شرایط آب - خاک - اقلیم و فرهنگ و شرایط کشاورزی با توجه به شرایط اجتماعی باید انتخاب شود. به عبارتی سیستم آبیاری باید متناسب با شرایط انتخاب شود. 

    تحقیق دیگری در مورد آفتابگردان (کیانی، 1392) که در سطح وسیع در سه تکرار انجام شد، اندازه گیری رطوبت خاک بطور دقیق در طی دوره رشد در سطح بیش آبیاری (W4)، آبیاری کامل (W3) و کم آبیاری (w2) با عمق آب¬کاربردی 611 و کم آبیاری (W1) با عمق آب کاربردی 467 میلیمتر اجرا شد. مشاهده می شود،  آنچه انتظار داشتیم رخ نداده است، و  بالاترین کارایی مصرف آب در کم آبیاری رخ نداده و در آبیاری کامل اتفاق افتاده که این نکته مهمی است. در جدول 4 مشاهده می شود که کاهش آب آبیاری از آبیاری کامل W3 تا کم آبیاری W2 سبب 43 درصد کاهش عملکرد محصول و افزایش آب مصرفی از W3 تا W4 فقط 6 درصد افزایش عملکرد داشته است. این نتایج حساسیت گیاه آفتابگردان در سیستم آبیاری قطره ای- نواری به کاهش آب مصرفی نسبت به آبیاری کامل را نشان می دهد. و همانطور که ملاحظه می شود کاهش آب مصرفی سبب شدت کاهش زیادی در عملکرد شده است. بنابراین ضرورت دارد در چنین سامانه ای مدیریت آبیاری دقیق انجام شود. 

                جدول4- مقایسه میانگین آب وکود نیتروژن بردانه واجرای عملکرد دانه

 از نظر کارایی مصرف آب می¬بینیم بالاترین کارایی مصرف آب را در سطح آبیاری کامل داشته¬ایم (جدول5) این نکته ای است که جای کار دارد، بنابراین جمع بندی این است که، ضرورت دارد که ما بعد ذهنی رفتاری توسعه سامانه های آبیاری توجه جدی داشته باشیم و در مورد برخی از مفاهیم تجدید نظر شود و با همان مفاهیم قبلی تصمیم نگیریم .در سامانه های آبیاری قطره¬ای نواری بسیاری از مفاهیم نیاز به بازنگری دارد، از جمله مفهوم کم آبیاری که در سیستم های آبیاری سطحی و  سنتی استفاده می شد،  و نیاز به شناخت تهدیدات سیستم های آبیاری قطره-نواری بر خاک و پایداری خاک در اقلیم خشک و نیمه خشک ایران داریم.

                           جدول 5- مقایسه میانگین آب وکود نیتروژن برکارآیی مصرف آب آبیاری

 تحقیق بعدی موضوعیت اصلاح نباتات دارد (عسگری نیا، 1392) و در آن اثر سطوح آبیاری بر  119 فامیل بزرک بررسی شد. در پایان 13 فامیل که بهترین عملکرد و بهره وری مصرف آب را داشتند انتخاب شدند.

                    شکل4- نمودارمقایسه میانگین صفات عملکرد دانه وبهره¬وری مصرف آب بین فامیل¬های F3 برتر

این 13فامیل برتر در شکل4 نشان داده شده است. مشاهده می شود که کارایی و بهره وری مصرف آب آنهاچه میزان با یکدیگر متفاوت است. وقتی ما صحبت از بزرک می کنیم منظورمان کدام فامیل است؟ در مراجع وقتی از خصوصیات گیاه بزرک صحبت می شود، بطور کلی مختصر اطلاعاتی از گیاه را به خواننده می دهد، عکس العمل رقم های مختلف به آب متفاوت است. وقتی میخواهیم تصمیم بگیریم ET گیاه چقدر است، و چه برنامه آبیاری نیاز دارد؟ سوال اول این است کدام گیاه ؟ و در ادامه کدام رقم یا واریته؟ همه گیاهان رفتار مشابه ندارند. گیاهان درمورد مقدار برداشت آب متفاوت هستند، وعکس العمل آنها درشرایط مختلف محیطی متفاوت است.

متأسفانه در سیستم های آبیاری بارانی و قطره¬ای توجه خیلی کمی به مباحث آب –خاک-گیاه –اتمسفر و گیاه و مباحث بهره برداری و مدیریتی شده است. تمام تمرکز افراد به هیدرولیک مسئله است و اینکه  افت چقدر است، اگرچه اطلاع از مقدار افت هم مهم است،  ولی مهمتر و اصلی¬تر از اینها آنست که گیاه چقدر آب میخواهد، چه زمانی نیاز دارد و به چه میزان باید به آن داده شود.  باید به تنوع واریته¬های گیاهی توجه  شود و عکس العمل متفاوت آنها به پارامترهای محیطی شناسایی شود.  بنابراین استفاده از روش¬ها و مدیریت های رایج قدیمی برای مدیریت سامانه¬های نوین آبیاری اتلاف سرمایه است و در چنین شرایطی ضرورت دارد به سمت آبیاری دقیق حرکت کنیم.

جمعبندی نتایج تحقیات انجام گرفته بشرح زیر ارائه میگردد:

*توجه به بخش دوم زیرساخت توسعه، یعنی سرمایه گذاری دربخش ذهنی- رفتاری ضروری است.

*توجه به دوبخش دیگر توسعه (اجتماعی و نمادی)، لازمه تحقق توسعه واقعی آّبیاری تحت فشار است.

* توسعه شبکه ایستگاه¬های هواشناسی کشاورزی با هدف مدیریت دقیق آب درمزرعه.

*استفاده از پتانسیل¬های موجود در دانشگاههای برترکشور و انجمن های تخصصی علمی کشور برای آموزش مهندسان و کارشناسان، و بطور کلی برای کمک در تحقیق بعد ذهنی – رفتاری توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار.

*تخصیص اعتبارات ملی برای پیشبرد بعد رفتاری وذهنی توسعه آبیاری تحت فشار همانند بعد اقتصادی آن، و تخصیص درصدی از اعتبارات موجود برای تدوین استانداردها و دستورالعمل های طراحی بصورت تخصصی برای هر سامانه آبیاری بطوری که در یک فراخوان ملی از تمام پتانسیل های کشور استفاده شود. 

*سرمایه گذاری و حرکت بسوی آبیاری دقیق با شعارMore Crop Per Drop.

منابع: 

Alizadeh, A., Dehghani-Sanij, H., Moosavi, M.  2010. The effect of using on farm real time climatic data for calculating irrigation requirement on water use efficiency of corn. Iranian Journal of Irrigation and Drainage, 2: 308-318 (In Farsi)

Amiri, S., Gheysari, M. and Moravejalahkami, B. 2012. Evaluation of efficiency of long-term weather data in trickle and sprinkler irrigation management. Journal of Soil and Water Resources Conservation, 2(1): 1-12

Beddington, J. 2010. Food security: contributions from science to a new and greener revolution. Phil Trans R Soc B 365:61–71 

Fereres, E. Orgaz, F., Gonzalez-Dugo, V. 2011.Reflections on food security under water scarcity. J Exp Bot 62:4079–4086.

Knox, JW. Rodriguez-Diaz, JA. Weatherhead, EK. Kay, MG. 2010. Development of a water strategy for horticulture in England and Wales. J Hortic Sci Biotechnol, 85:89–93.

• قبلی
• بعدی